De straffen die Afghaanse vrouwen krijgen wanneer ze worden beschuldigd van seks voor het huwelijk en het verlies van hun maagdelijkheid zijn extreem, discriminerend en niet volgens het wetboek van strafrecht. Vrouwen kunnen onder meer worden gedood.
Dat hebben vrouwenrechtenactivisten verteld aan IRIN, een VN-bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken. Het gaat om buitengerechtelijke straffen, zoals eermoord, en gerechtelijke straffen die vrouwen kunnen krijgen.
Suraya Subhrang, de vrouwenrechtencommissaris bij de Afghanistan Independent Human Rights Commission (AIHRC), zegt: “Ik zag een vrouw die publiekelijk werd vernederd en gemarteld omdat ze naar verluidt haar maagdelijkheid verloor voor haar huwelijksnacht.”
Buitenrechtelijke straffen voor vrouwen zijn wijdverbreid en diepgeworteld in Afghanistan.
Vaak worden er medische hulpverleners ingeroepen om de maagdelijkheid van een vrouw te bewijzen voordat ze trouwt. Dit is een vereiste om vrouwen voor te bereiden op het huwelijk.
Een medisch expert in Kabul zegt: “Maagdelijkheid- en overspeltests zijn een onderdeel van onze normale werkzaamheden.” Maar er zijn weinig faciliteiten en er is een tekort aan vrouwelijke deskundigen om zeer intieme testen uit te voeren.
De testen omvatten een onderzoek van de vagina om te zien of het maagdenvlies van een meisje of vrouw intact is. Maar experts zeggen dat het kan zijn gescheurd door andere factoren dan geslachtsgemeenschap.
Volgens Amnesty International is een gedwongen maagdelijkheidtests een vernedering van vrouwen en een vorm van marteling.
Eermoord
In de Afghaanse gemeenschappen kan het niet doorstaan van de test leiden tot zogenaamde eermoorden, een onder-gerapporteerde criminaliteit, die meestal wordt uitgevoerd door de families en verwanten die geloven dat een jong meisje of vrouw schande heeft gebracht over haar familie.
"Eerwraak erkent het recht van een man om straffeloos een vrouw te doden vanwege de schade die haar immorele daden hebben veroorzaakt voor de familie,” zo meldde de VN-Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA) in december 2010.
Dergelijke moorden zijn ook gebaseerd op diepgewortelde culturele opvattingen en niet op religie, aldus de UNAMA.
"Mannen gaan meestal vrijuit voor “eermoorden”, zo zegt Subhrang. “Maar kan een vrouw haar man doden voor onwettige seksuele relaties?”
Eerkwesties
Een vrouw kan overgedragen worden aan de rechtelijke macht wanneer blijkt dat ze haar maagdelijkheid heeft verloren.
De familie van vrouwen kan moeten verhuizen omdat ze de schande in de buurt niet meer kunnen verdragen. Of de familie moet het geld terugbetalen dat hun toekomstige schoonzoon al aan de huwelijksceremonie had besteed.
Terwijl maagdelijkheid niet wordt genoemd in het strafrechtelijke systeem en andere wetten van het land, zeggen activisten en advocaten dat honderden vrouwen oneerlijk ernstige formele en informele sancties opgelegd kunnen krijgen voor hun vermeende illegale verlies van deze culturele eis.
Seksuele omgang buiten het huwelijk is een zonde volgens de islamitische jurisprudentie en de Afghaanse wetten zijn daar grotendeels van afgeleid.
Straf
“Maagdelijkheid is een natuurlijke stempel,” zei Mohammad Qasim Mawlawi, een lid van het strafrechtelijke bureau van het Hooggerechtshof. “Als het verloren gaat en de oorzaak is onwettige seksuele relaties betekent dat overspel, en dat moet gestraft worden.”
Hij zei dat een ongehuwde persoon die betrapt wordt op overspel buiten het huwelijk, man of vrouw, veroordeeld kan worden tot drie tot vijf jaar gevangenisstraf, terwijl gehuwde overspeligen zwaardere straffen krijgen.
Oneerlijke sancties
Activisten voor de rechten van de vrouw zeggen dat de overspelwet te veel problemen kent en meestal alleen wordt gebruikt tegen vrouwen. In sommige gevallen zijn vrouwen het slachtoffer van verkrachting.
“In de wet is geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen verkrachting en vrijwillige geslachtsgemeenschap, en slachtoffers van verkrachting worden behandeld als overspeligen en criminelen,” aldus Subhrang van de AIHRC.
Hoewel het verborgen gebeurt en er te weinig over wordt gerapporteerd, is verkrachting een misdaad die zich dagelijks voordoet in het hele land. Dat meldde een rapport van de UNAMA in juli 2009.
“Het meisje of de vrouw, die het slachtoffer is van een verkrachting, en niet de dader, draagt de schande van de misdaad,” aldus het rapport.
Sheela Samimi, een advocate van het Afghan Women’s Network (AWN), eist dat ook mannen het gezicht van de wet zien.
Ze zegt: “Kan een meisje medische experts vragen om te testen of haar aanstaande man seks had voor het huwelijk en als bleek dat hij fout zit zouden ambtenaren hem vervolgen zoals ze een vrouw doen?”
Met elk vrouwelijk slachtoffer van overspel, voegde ze eraan toe, was er een man of waren er mannen die zelden geconfronteerd werden met rechtvaardigheid.
